قالب وبلاگ

"رومن گیرشمن" رئیس هیأت کاوش های باستان شناسی وقت ایران ، اشیای به دست آمده از املش را متعلق به قرن 8 و 9 ق . م می داند و معتقد است اطلاعاتی که از دوران آغاز تمدن ایرانی به دست آمده نتیجه کشفیات اتفاقی دهقانان در ناحیه جنوب غربی دریای مازندران است.

این دانشمند آلمانی به دلیل آثار باستانی مکشوفه در املش و قدمت تمدن آن تمدن پیش از ایران را تمدن املش نامیده است.

عمده آثاری که از آن به عنوان هنر املش یاد می شود از تپه ها و گورستان هایی یافت شده که در حوزه ی جنوبی شهرستان رودسر واملش و بیشتر در نقاط کوهستانی مستقر بوده اند. این آثار متأسفانه توسط حفاران غیر مجاز مورد دستبرد قرار گرفته اند. بیشتر آثاری که منسوب به املش است و در موزه های گوناگون عرضه شده ، از منطقه قیس آباد ( غیاث آباد ) به دست آمده اند.

گیرشمن آثار به دست آمده از قبور املش را متعلق به دوره مگالتیک یعنی سه هزار سال قبل می داند. او معتقد است در هنر املش آثار زیادی از نفوذ هنر بین النهرین مشهود نیست. کوه های مرتفع و صعب العبوری که این مردم  در آن زندگی می کردند دنباله جبال قفقاز است و آثار هنر ایران شباهت به آثاری دارد که در آغاز عصر آهن در قفقاز پرورش یافته بود. وجود مجسمه های کوچک برنزی در این ناحیه ما را وا می دارد تصور کنیم رابطه ای میان هنرمندان املش با نواحی قفقاز وجود داشته و شاید این هنرمندان از همان مردمانی باشند که پیش از آمدن به سرزمین ایران از کوه های قفقاز عبور کرده اند.

پروفسور آندره گدار که اولین رئیس مؤسسه ی باستان شناسی ایران بود ، جنس اشیای به دست آمده از گورستان های نواحی املش ، پیرکوه ، دیلم و دیگر روستاها را بیشتر از سفال سرخ رنگ دانسته است. طبق نظر او در گورستان های دیلم ، اشیای سفالی منقوش اگر هم وجود داشته باشد کشف نشده است ، اما مقدار زیاد اشیای طلا و نقره کشف شده در این ناحیه نشان می دهد تزئینات آنها گاهی با هنر یونانی ها یا هنر آتروسک وابسته بوده است.

از آثار کشف شده از املش باید از دو چشم بند برنزی مربوط به زین و یراق اسب نام برد که کتیبه ای به خط میخی بر روی آنهاست و اسامی دو تن از شاهان مانایی و اورارتویی یعنی "منوا" و "آرگیشتی" بر روی آن حک شده است.

شاه آرگیشتی همان حاکم اورارتویی است که به وجود کتیبه ای از او در آبادی رازلیق نزدیک سراب اشاره شده است. پیدا شدن نام او بر روی چنین وسیله ای در املش خبر از ارتباط فرهنگی – هنری و یا به نوعی بازرگانی بین مناطق حاشیه دریای مازندران و ممالک تحت سیطره اورارتورهاست و شاید هم هدیه ای ارسالی برای یکی از حکام دوره آغاز تاریخی املش باشد.